يکي از مشکلات شايع در طي مراحل مختلف آموزش توالت رفتن به کودکان، مقاومت آن ها در برابر دفع است.
اين حالت که جزء اختلالات دفعي دوران کودکي محسوب مي شود، ممکن است از حدود 2 سالگي آغاز شود و حتي تا سنين دبستان نيز ادامه يابد.
لازم است بدانيد هرچه مشکل در سنين پايين تري رخ دهد، درمان آن راحت تر است درحاليکه مشکلات دفعي در کودکان دوران دبستان نياز به ريشه يابي مسايل رواني بيشتري از جمله اضطراب، خشم و مشکلات خانوداگي خواهند داشت.
دليل مقاومت کودک چيست؟
داشتن کودکي که به صورت مداوم مدفوع خود را نگه مي دارد، مي تواند براي شما به عنوان والد بسيار نگران کننده باشد و حتي شما را سردرگم گند.
کودکان به دلايل مختلفي تصميم مي گيرند مدفوع خود را نگه دارند.
بر اساس رويکرد روانکاوي فرويد، نگه داشتن مدفوع به دليل داشتن حس مالکيت کودک نسبت به آن است و کودکان داراي اين رفتار، در بزرگسالي نيز شخصيتي محتکر، نگه دارنده، صرفه جو و گاها خسيس خواهند داشت.
اما در رويکرد رفتاري اعتقاد بر اين است که کودک مدفوعش را نگه مي دارد، چون براي تخليه ي آن آموزش صحيحي نديده است.
بر اساس اين ديدگاه ممکن است کودک از رفتن به دستشويي ترسيده باشد، ممکن است محيط دستشويي برايش ناخوشايند باشد.
يا از اين طريق موفق به جلب توجه والدين حتي به صورت منفي (تهديد و عصبانيت و…) شده باشد.دستشويي کودگ
در رويکرد سيستمي خانواده اعتقاد بر اين است که احتمالا در خانواده ي کودک نگه دارنده ي مدفوع، ارتباطات به گونه اي پيش مي رود که کودک دچار اضطراب، خشم و کمبود توجه است.
او از اين طريق سعي مي کند خشم خود را تخليه کند، نظر ديگران را به خود جلب کند و به والدين نشان دهد که علي رغم کوچکي اش، مي تواند در جنگ قدرت مخفيانه برنده باشد
بهترين راهکار حل مشکل چيست؟
تا به اينجا با مهم ترن ديدگاه هاي روانشناسانه ي مربوط به اختلالات دفعي کودک آشنا شديد.
اما از اين نکته نيز غافل نشويد که ممکن است مشکلات کودک تان منشا عضوي يا بدني نيز داشته باشند.
به عنوان مثال ممکن است استفاده از رژيم غذايي نامناسب و فاقد فيبر، منجر به ايجاد يبوست مزمن در او شده باشد.
در اين حالت ديواره ي روده دچار اتساع شده و عصب هاي روده اي، حساسيت خود را در برابر احساس دفع از دست مي دهند.
در ادامه ي اين وضعيت، کودک با تاخير بيشتري نياز به دفع را احساس مي کند و مشکل در چرخه اي بي پايان ادامه مي يابد.
بنابراين در گام اول لازم است مشخص کنيد که مشکلات فرزندتان ناشي از مساله اي عضوي، بدني، تغذيه اي است يا منشا رواني دارد؟
در صورتي که منشا مساله، غير رواني باشد، مي توانيد از طريق تغيير در عادات غذايي، اضافه کردن مواد حاوي فيبر و سوپ هاي ملين مشکل را رفع کنيد. اما در صورتي که مشکل داراي منشا رواني است چه بايد کرد؟
ساده ترين تکنيک هاي درماني براي اختلالات دفعي با منشا رواني
در اينجا ساده ترين و کاربردي ترين روش هاي درمان بر اساس رويکرد رفتاري معرفي خواهند شد.
در آموزش هاي مربوط به توالت رفتن تجديد نظر کنيد.
در صورتي که آموزش هاي شما توام با خشونت، ايجاد ترس، تنبيه و يا وسواس نسبت به پاگيزگي باشد، کودک مي تواند در برابر رفتن به دستشويي مقاومت کند.
در اولين گام آموزش ها را مورد بازبيني قرار دهيد.
علاوه بر رفتار خود، بررسي کنيد که آيا کودک نحوه ي صحيح دفع را آموخته، محل قرار گرفتن ادرار و مدفوع را مي داند؟ و از نحوه ي استفاده از سيفون آگاه است؟
سيستم بدن را به زبان ساده تشريح کنيد.
ممکن است دليل مقاومت فرزندتان، احساس مالکيت نسبت به مدفوع باشد.
براي اصلاح اين باور، بدن و کارکد آن را به زبان ساده و داستان گونه براي کودک توضيح دهيد.
مي توانيد از انواع فيلم ها مانند فيلم کاربردي ” بدن من چگونه کار مي کند؟ ” و يا پارک هايي که به تشريح کارکرد بدن مي پردازند نيز استفاده کنيد.
محيط دستشويي را به جايي مطلوب تبديل کنيد.
براي اين کار مي توانيد در دستشويي، عروسک يا وسيله اي جالب قرار دهيد تا کودک براي رفتن به دستشويي ترغيب شود.
در صورت مقاومت کودک، بي توجهي کنيد.
ممکن است کودک قصد داشته باشد از طريق اين رفتار شما را کنترل کند.
واکنش هايي مانند تنبيه، دعوا، نگراني و اصرار بيش از حد از جانب شما مي توانيد براي کودک جالب و تقويت کننده باشد و منجر به ادامه ي رفتار شود.
بنابراين بهتر است رفتار دستشويي نرفتن کودک را ناديده بگيريد و در صورتي که خودبه خود به دستشويي رفت او را تشويق کنيد.
مشکلات ارتباطي خانواده را شناسايي و رفع کنيد.
در بسياري از موارد، اختلالات دفعي کودکان ريشه در وجود يک مشکل خانوادگي دارد.دستشويي نرفتن کودک
در صورتي که مسايلي از قبيل مقايسه فرزندان با هم، بي توجهي به کودک، تنبيه، سرزنش، بدرفتاري والدين با يکديگر و مسايلي از اين قبيل وجود داشته باشد، کودک سطح زيادي از اضطراب و خشم را تجربه خواهد کرد.
اين حالت خود را به شکل اختلالات دفعي نشان مي دهد.
براي رفع مشکل لازم است سيستم ارتباطي حاکم بر خانواده را تغيير دهيد. در برخي موارد نيز لازم است به روانشناس يا مشاور مراجعه کنيد تا در تغيير اين سيستم به شما کمک کند.
ارتباط خود با کودک را بهبود دهيد.
در پس رفتار لجبازانه ي کودک شما، نياز زيادي به توجه و نوازش نهفته است.
بهتر است براي رفع مشکل در ارتباط تان تجديد نظر کنيد. به فرزندتان توجه کنيد، او را تشويق کنيد، ويژگي هاي مثبتش را بازخورد دهيد و از تغييرات رفتاري او شگفت زده شويد.
کودک تان براي دريافت نوازش و پذيرش بي قيد و شرط از جانب شما، در حال بروز رفتار نشانه دار (مشکلات دفعي) است.
در صورتي که نياز او به نوازش و تاييد را برطرف کنيد، نشانه ي بيماري (مقاومت در برابر دست شويي رفتن) نيز خود به خود حذف خواهد شد.
در کودکان پيش دبستان و دبستان، محيط مدرسه را بررسي کنيد.
در صورتي که تمامي موارد گفته شده را بررسي کرديد و در کودکان سنين دبستان، مشکل همچنان ادامه داشت، محيط مدرسه را بررسي کنيد.
تجربه ي شرايط تنش زا در محيط مدرسه به ويژه در سال هاي اوليه ي دبستان مي تواند منجر به اختلالات دفعي شود.
در اين زمينه لازم است با مشاور مدرسه نيز م کنيد.
منبع :دستشويي نرفتن کودک
درباره این سایت