امروزه متخصصان سلامت روان و تربيت کودک معتقدند دوران حکومت استبدادي والدين بر کودکان به سررسيده است و متخصصاني از قبيل آلفرد آدلر و درايکورس مصرانه توصيه مي‌کنند تا والدين روش‌هاي دموکراتيک و مبتني بر برابري را جايگزين روش هاي سنتي تربيت فرزند کنند.
اغلب والدين نگران دريافته‌اند که ديگر آميختن عشق و محبت با روش سنتي تربيت کودک کار ساز نيست و گويا لازم است مهارت‌هاي جديد مبتني شيوه‌هاي دموکراتيک تربتي را بياموزند.
به عنوان والدين علاقمند به يادگيري و نيازمند کمک تخصصي شايد با اين سوال مواجه شويد که براي يادگيري شيوه هاي جديد فرزند پروري دقيقا بايستي از کجا شروع کنم؟ و يا چگونه رفتار کنم؟
در ادامه خلاصه اي از مهم ترين راهبردهاي تربيتي اخير روانشناسي کودک را با شما در ميان خواهم گذاشت. با يادگيري و کاربرد اين روش ها مي توان گفت شما والديني مجهز به جديدترين ايدئولوژي روز و توانا در مديريت ارتباط خود با فرزندتان هستيد.
چرا تشويق ها، محبت ها و حتي بدترين تنبيه هاي مان به نتيجه نمي رسد؟
مادر از اينکه همه‌چيز آرام بود متعجب شد و تصميم گرفت سروگوشي آب دهد. او ديد که علي دو سال و نيمه دوباره در حال چپاندن دستمال توالت در سيفون دستشويي است.
علي به خاطر اين کار چندين بار کتک‌خورده بود. مادر با عصبانيت فرياد زد: ” چند بار بايد به خاطر اين کار تنبيه شوي؟ “
مادر دست علي را به‌زور کشيد و او را تنبيه کرد. در بعدازظهر همان روز پدر که متوجه شد باز هم دستشويي گرفته است، علي را به طرز بدي تنبيه کرد.
به‌راستي چرا علي بعد از چندين بار کتک خوردن، بازهم به کار خود ادامه مي‌دهد؟ اگر قرار بود که تنبيه، او را از کارش بازدارد، يک‌بار کتک زدن نتيجه مي‌داد! پس مشکل چيست؟؟
بايد گفت، امروزه ساختار کلي اجتماع تا حد زيادي تغيير کرده است. کودکان داراي موقعيتي برابر با بزرگ‌سالان شده‌اند و ما ديگر موقعيت برتري نسبت به آن‌ها نداريم.
در اين عصر لازم است بپذيريم که تلاش براي اعمال اراده‌ي مان بر کودکان بي‌فايده است و تنبيه به هر ميزاني که باشد، فرمان برداري ديرپايي را به ارمغان نخواهد داشت.
کودکان امروزي تمايل دارند تا در برابر تنبيه، از حقوق خود دفاع کنند. استفاده از تنبيه، فقط به کودک کمک مي‌کند تا قدرت بيشتري براي مقاومت و نافرماني به دست آورد. حتي علي کوچولو با اين سن کم هم‌اينک راه وحشتناک نافرماني و مقاومت را شروع کرده است.
با رفتارهاي فاجعه آميز کودک چگونه برخورد کنيم؟
در اينجا سؤالي که مطرح مي‌شود آن است که در قبال رفتارهاي عصبانيت زاي کودکان، چگونه بايد برخورد کرد تا اثرات مخرب تنبيه را در پي نداشته باشد؟
تنبيه يا شيوه‌ي استبدادي ” از من اطاعت کنيد “، بايد به‌وسيله‌ي احترام دوجانبه و مشارکت جايگزين شود. هرچند کودکان در موقعيت پايين‌تر از ما قرار ندارند اما آموزش نديده و بي تجربه‌اند و به رهبري ما نياز دارند.
رهبر خوب پيروانش را به سمت اقدامات مناسب برمي‌انگيزد. بنابراين اين کار بايد به عهده‌ي والدين باشد. کودکان به راهنمايي‌هاي ما احتياج دارند و اگر به احترام و حقوق آن‌ها پايبند باشيم، رهبري ما را خواهند پذيرفت.
در اين زمينه ما بايد به اين مسئله توجه داشته باشيم که بدون نشان دادن بي‌احترامي به کودک يا به خودمان، موقعيت‌هاي يادگيري را مهيا کنيم و لازم است تا همه‌ي اين‌ها را بدون نمايش قدرت انجام دهيم، چراکه قدرت موجب طغيان شده و هدف تربيت کودک را باشکست مواجه مي‌کند.
در مسير اجراي اين روش ممکن است کودکان با رفتارهاي خود بارها والدين را به ستوه‌آورند و براي تنبيه ، تحريک کنند. اما آنچه مهم است اين است که اگر ما کودک را تنبيه کنيم در دام اهداف او مي‌افتيم.
زيرا هدف کودک از رفتارهايش آن است که ما را در جنگ قدرت درگير نمايد و ثابت کند که بچه‌ي بدي است. بنابراين لازم است تا همچنان به راه خود ادامه دهيم و بدون درگير شدن در اهداف کودک، مسير تربيتي مورد نظر خود را ادامه دهيم.
نوجوانان 13 سالگي تا 15 سالگي داريد؟ يا نزديکان شما با چالش 13 تا 15 سالگي نوجواني روبرو شده اند؟
آيا کار خوب کودک نياز به پاداش و جايزه دارد؟
تعدادي از والدين، از تنبيه فرزندان خود اجتناب مي‌کنند اما در ازاي رفتارهاي خوب کودک، به او پاداش مي‌دهند. بايد گفت روش پاداش دادن به کودک در ازاي رفتارهاي خوبش نيز مي‌تواند به‌اندازه‌ي روش تنبيه مخرب باشد.
در اين روش نيز بي‌احترامي به چشم مي‌خورد. ما به زيردستان خودمان در ازاي انجام کاري پاداش مي‌دهيم. درحالي‌که در روش احترام متقابل که روش پيشنهادي ماست، هر کاري به اين دليل انجام مي‌شود که نياز به انجام دادن آن است بنابراين نيازي به دريافت پاداش در قبال انجام آن نيست.
چرا بايد به کودکان در ازاي کار منزل يا انجام تکاليف شان، پاداش داده شود؟ آن‌ها در خانه زندگي مي‌کنند، غذا مي‌خورند، براي آن‌ها پوشاک خريده مي‌شود و در منافع سهيم‌اند.
اگر آن‌ها برابرند و خودشان هم چنين ادعايي دارند، مم به سهيم شدن در کارها نيز هستند.
منبع :تربيت کودک
درباره این سایت